Wat is Cushingoïd?

Het begrip “Cushingoïd” verwijst naar het optreden van uiterlijke en lichamelijke kenmerken die lijken op het syndroom van Cushing, maar veroorzaakt worden door het gebruik van prednison of andere corticosteroïden. Dit wordt ook wel een iatrogeen Cushing-syndroom genoemd.

Het iatrogene Cushing-syndroom is een vorm van het syndroom van Cushing die niet door het lichaam zelf wordt veroorzaakt, maar door medisch ingrijpen meestal door langdurig gebruik van corticosteroïden, zoals prednison.

Hoe ontstaat het?

Langdurig gebruik van corticosteroïden (bijv. prednison bij reuma, MCTD, astma, lupus, etc.)
Hoge doseringen, meestal ≥ 7,5–10 mg prednison per dag gedurende weken/maanden
Soms ook bij lokale toediening (bv. via inhalatie, oogdruppels of zalven), als die lang genoeg worden gebruikt

Kenmerken

Dezelfde als bij "klassiek" Cushing.

Vollemaansgezicht
Buffalo hump (vetbult in de nek)
Centrale vetopstapeling (buik, romp)
Dunne armen/benen
Striae, blauwe plekken, dunne huid
Spierzwakte
Stemmingswisselingen
Hoge bloeddruk, bloedsuiker
Osteoporose (botontkalking)
Verhoogde infectiekans

Hoe ontstaat een Cushingoïd uiterlijk?

Als je lichaam lange tijd kunstmatig cortisol (zoals prednison) binnenkrijgt, raakt de hormonale balans verstoord. Dit beïnvloedt:

Vetverdeling
Huidstructuur
Spiermassa
Stofwisseling

Is het omkeerbaar?

Ja, maar:

Voorzichtig afbouwen is noodzakelijk (langdurige prednisongebruik remt de eigen bijnierwerking)
Klachten verdwijnen meestal geleidelijk, maar kunnen maanden aanhouden

Dit gebeurt geleidelijk en het kan weken tot maanden duren.