Wat is Reumatoïde Artritis (RA)?

Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem zich richt tegen het eigen lichaam — vooral tegen het synovium, het slijmvlies in je gewrichten.

Dit leidt tot ontstekingen, pijn en uiteindelijk vervorming of beschadiging van gewrichten. RA is symmetrisch, wat betekent dat de klachten meestal aan beide kanten van het lichaam voorkomen, bijvoorbeeld beide polsen, knieën of vingers.

Hoe ontstaat RA?

De exacte oorzaak is niet bekend, maar een combinatie van factoren speelt een rol. Mogelijke oorzaken:

• Genetische aanleg (RA komt vaker voor in bepaalde families)

• Infecties of triggers zoals virussen (COVID-19) of bacteriën

• Roken verhoogt het risico aanzienlijk

• Hormonale invloeden (vaker bij vrouwen dan bij mannen)

Het immuunsysteem raakt ‘in de war’ en valt gezonde weefsels aan alsof het om een infectie gaat. Dit zorgt voor een voortdurende ontstekingsreactie, met als gevolg schade aan gewrichten.

Is RA erfelijk?

RA is niet direct erfelijk, maar er is wél een verhoogd risico als het voorkomt in je familie. Je erft dus eerder de gevoeligheid, niet de ziekte zelf.

RA binnen MCTD

MCTD (Mixed Connective Tissue Disease) is een overlapziekte, waarbij je kenmerken hebt van meerdere auto-immuunziekten, waaronder:

• SLE (lupus)

• Sclerodermie

• Polymyositis/myositis

• Reumatoïde artritis

Als RA binnen MCTD de dominante component is, zie je vooral:

• Gewrichtspijn

• Ochtendstijfheid

• Zwelling van kleine gewrichten (vingers, handen, polsen)

• Mogelijk gewrichtsvervorming op de lange termijn

Soms is het minder ‘klassiek’ dan bij mensen met op zichzelf staande RA, en kunnen de klachten meer wisselend of subtieler verlopen — afhankelijk van wat het meest actief is in het MCTD-profiel.

Wat zijn de klachten bij RA?

Typische klachten:

• Pijnlijke, stijve gewrichten (vooral 's ochtends of na rust)

• Zwelling en roodheid van met name kleine gewrichten (vingers, handen)

• Bewegingsbeperking

• Vermoeidheid, koorts, malaise

• Geleidelijk vervorming van gewrichten als het niet behandeld wordt

RA is systemisch, dus het kan ook klachten geven buiten de gewrichten, zoals:

• Droge ogen/mond (zoals bij Sjögren)

• Longontsteking of longfibrose

• Bloedarmoede

• Reumaknobbels

Gaat RA ooit weg?

Nee, RA is chronisch en gaat niet vanzelf over. Maar het is tegenwoordig goed behandelbaar. Veel mensen bereiken met medicatie een remissie of lage ziekteactiviteit, waardoor schade beperkt blijft.

Voordelen en nadelen?

Net als bij andere auto-immuunziekten zijn er geen “voordelen” van de ziekte, maar inzicht en behandeling geven wél perspectief.

Positief:

• Veel behandelopties beschikbaar (biologische medicijnen, DMARDs)

• Steeds meer kennis, gespecialiseerde zorgteams

• Mogelijk lange perioden zonder hevige klachten (remissie)

Nadelen:

• Levenslang medicatiegebruik

• Pijn, stijfheid, vermoeidheid

• Risico op gewrichtsschade of complicaties bij orgaanbetrokkenheid

Kun je er oud mee worden?